Za co odpowiada gniazdo formy wtryskowej?

Elementy z tworzyw sztucznych znajdują obecnie zastosowanie w niemal każdej dziedzinie. Zależnie od wykorzystanego materiału bazowego zyskują one pożądane cechy, od wysokiej elastyczności, po odporność na ścieranie i duże obciążenia. Części maszyn, urządzeń i przedmiotów użytkowych są też tanie w produkcji zwłaszcza tej realizowanej metodą wtryskową. Wykorzystuje się do niej specjalne formy wtryskowe, których istotną część stanowi gniazdo.

Forma wtryskowa i jej zastosowanie

Produkcja elementów z tworzyw sztucznych lub gumy metodą wtryskową z pozoru wydaje się nieskomplikowana. W ogólnym ujęciu przypomina wytwarzanie czekoladek przez wlewanie płynnej masy czekoladowej do specjalnych foremek o konkretnych kształtach. W przypadku części konstrukcyjnych istotne są zarówno dokładność wykonania, jak i wierność wymiarowa. Aby je zachować, płynne tworzywo nie jest wlewane do formy, lecz wtryskuje się je pod ciśnieniem. W efekcie masa dociera do każdego najmniejszego jej zakamarka, umożliwiając tworzenie nawet skomplikowanych detali z dużą ilością szczegółów.

Chociaż proces produkcji detali metodą wtryskową wydaje się prosty, do jego realizacji są niezbędne skomplikowane, wieloelementowe formy. W ich produkcji specjalizuje się firma Pronar, która wykonuje zarówno warianty zimno- jak i gorącokanałowe. Budowa takich form jest poprzedzona projektowaniem cyfrowym, a często także symulacją. Pozwala ona ocenić ostateczne efekty w postaci gotowej wypraski jeszcze zanim projekt zostanie wdrożony do produkcji. Za kształt i precyzję wykonania elementu odpowiada gniazdo formy wtryskowej.

Budowa i rola gniazda formy wtryskowej

Gniazdo formy wtryskowej jest jej najważniejszym elementem, od którego zależy kształt gotowego detalu. Jest to część konstrukcji, do której jest wtłaczane płynne tworzywo w celu jego uformowania. Kompletna forma wtryskowa może składać się z jednego lub wielu gniazd, zależnie od wielkości i stopnia skomplikowania detalu.

Gniazdo nie jest jedynie wgłębieniem, do którego następuje wtrysk tworzywa. Ma ono trzyczęściową konstrukcję, na którą składają się:

• matryca – w formie wgłębienia o określonym kształcie,
• stempel – rodzaj tłoczka, który wsuwa się do matrycy w celu wewnętrznego uformowania detalu,
• części ruchome – odpowiadają za usuwanie wypraski z matrycy i oddzielanie jej od stempla.

Podstawową funkcją gniazda jest nadanie płynnej masie pożądanego kształtu przez stworzenie wzorca, odwzorowanie go i utwardzenie masy. Po jej zastygnięciu detal jest wyjmowany z gniazda formy wraz z układem wlewowym, który następnie jest oddzielany.