Zachowek w prawie spadkowym

Zachowek po rodzicach jest prawem, które przysługuje dzieciom zmarłego w sytuacji, gdy nie dostały one zapisanego spadku w formie materialnej. Są one spadkobiercami ustawowymi, co oznacza, że w przypadku braku testamentu dziedziczą one bezpośrednio po swoich rodzicach. Uprawnienie to umożliwia ubieganie się o wypłacenie przez spadkobiercę określonej sumy pieniędzy, która ma niejako zrównoważyć brak stosownego zapisu w testamencie.

W jakiej sytuacji mówi się o zachowku?

Zachowek stosuje się wtedy, gdy najbliższa rodzina została pominięta w treści testamentu. Jeśli z jakichś powodów zmarła osoba nie zapisała w testamencie żadnego spadku swoim dzieciom lub dalszym zstępnym, małżonkowi albo rodzicom, mają oni prawo ubiegać się o zachowek. Na czym dokładnie polega zachowek i w jaki sposób się o niego ubiegać? Gdy zachodzi potrzeba wyegzekwowania tej kwoty, należy wystąpić przeciwko rzeczywistemu spadkobiercy o jej wypłacenie.

Kiedy nie obowiązuje zachowek?

Przesłanki do ubiegania się o zachowek nie występują wtedy, gdy spadkobierca ustawowy został wydziedziczony lub uznany za niegodnego dziedziczenia. Kolejnym przykładem, gdy nie działa prawo do zachowku, jest pozostawanie z małżonkiem w separacji. Prawo do zachowku wygasa też po złożeniu pozwu rozwodowego z orzeczeniem o winie małżonka osoby zmarłej. Nie przysługuje także osobom, które z jakichś powodów odrzuciły spadek.

Kto płaci zachowek bliskiej rodzinie zmarłego?

Zachowek jest formą ochrony interesów najbliższej rodziny zmarłego. Ma istotne znaczenie zwłaszcza wtedy, gdy osoba będąca spadkodawcą niekorzystnie rozporządziła swoim majątkiem, zapisując go np. obcej osobie. Do płacenia zachowku zobligowani są spadkobiercy zmarłego. Jeśli zostali oni wymienieni w testamencie jako osoby, którym zmarły przekazuje swój majątek, mają obowiązek wypłacić jego część na rzecz spadkobierców ustawowych zmarłego. W razie wątpliwości warto zasięgnąć porady prawnej w tym zakresie. Spory sądowe o zachowek występują dość powszechnie, dlatego warto taką sytuację skonsultować z prawnikiem. Jednym ze specjalistów prawa spadkowego jest radca prawny Patryk Łytko z Wałbrzycha, który zajmuje się zawodowo sprawami dotyczącymi m.in. zachowku i działu spadku.

Ile wynosi kwota zachowku?

Wartość zachowku oblicza się procentowo. W niektórych przypadkach jest to połowa sumy, która przypadłaby danej osobie z najbliższej rodziny zmarłego, gdyby nie sporządził on testamentu. W przypadku małoletnich dzieci jest to 2/3 tej kwoty. Innymi słowy, zachowek to część kwoty, która może być należna w przypadku dziedziczenia ustawowego.